MT 8/88 str.30-31

ROWERY Z D�BLINA

Wyniki wystawy "Mi�nio-Sam", maj�cej miejsce w Muzeum Techniki w Warszawie ("MT" 3/88) nie da�y na siebie d�ugo czeka�: zanim up�yn�o nieco wi�cej ni� p� roku od jej otwarcia zostali�my zaproszeni na otwarcie "Pierwszej Polskiej Szkolnej Wystawy Niekonwencjonalnych Rower�w", zorganizowanej w ZSZ nr 1 im. gen. F. Kleeberga w D�blinie. Organizatorem wystawy by� Szkolny Klub Techniki i Racjonalizacji, a konkretnie jego za�o�yciel, in�. J�zef Majewski, wyk�adowca technologii.

Rowery poziome (gdy� takie g��wnie wyst�powa�y na wystawie) nie s� jedynym obiektem zainteresowania p. Majewskiego - zajmuj�c si� kowalstwem artystycznym za�o�y� ko�o metaloplastyki, interesuje si� r�wnie� sadownictwem ekologicznym, a tak�e wprowadzi� nowatorskie metody w nauczaniu swego przedmiotu, co - jak przyznaj� sami uczniowie daje efekty. R�wnie� rowery poziome s� elementem nauczania: wystawiany na "Mi�nio-Sam" baga�owy "Rower Polski" Darka Zamojskiego jest jedn� z prac dyplomowych, a niewiele brakowa�o, aby Darek Paj�rek wystawi� sw�j kr�tki rower poziomy, tak�e przedmiot pracy dyplomowej.

Historia tych prac by�a kr�tka, lecz burzliwa: wniosek in�. Majewskiego o zezwolenie uczniom na wykonanie w ramach dyplomu rower�w spotka� si� ze sporym sceptycyzmem, jak r�wnie� pozostawa�a niejasna kwestia w�asno�ci pracy (albowiem normalnie prace pozostaj� w szkole). Dopiero sukces "Roweru Polskiego" na ubieg�orocznej wystawie i zawodach oraz sensacja wzbudzona przez poziomy rower D. Paj�rka przekona�a cia�o pedagogiczne o mo�liwo�ciach uczni�w. Podj�to decyzj�, �e rowery b�d� wykonane z cz�ci zakupionych przez uczni�w i pozostan� ich w�asno�ci�, co spowodowa�o istn� "gor�czk�" budowy niezwyk�ych rower�w.

In�. Jasiuk¹ jest przekonany, �e muzeum powinno zajmowa� si� nie tylko gromadzeniem pami�tek, lecz r�wnie� patrze� w przysz�o��, a wiele zdaje si� wskazywa� na to, �e takow� ma przed sob� rower poziomy, jako szybszy i wygodniejszy od roweru klasycznego, przynajmniej w je�dzie szosowej.

Dla tych, kt�rzy nie czytali "MT" 3/86 i 5/86 kr�tkie wyja�nienie: pozycja pozioma pozwala na zmniejszenie o ok. 20% oporu aerodynamicznego, co umo�liwia odpowiednio szybsz� jazd�, za� ergonomicznie ukszta�towane siedzisko z oparciem daje ok. 10-krotnie wi�ksz� powierzchni� styku w por�wnaniu z rowerem klasycznym, czyli zmniejsza si� szansa powstania odcisk�w, otar� lub oparze�.

Dojechali�my na miejsce akurat w chwili, gdy p. Majewski obja�nia� zgromadzonym poszczeg�lne punkty ekspozycji, co da�o okazj� do wysnucia stwierdzenia o zawodno�ci pojazd�w silnikowych (w drodze mieli�my kr�tki post�j - "chrzczona" benzyna) i zaletach pojazd�w o nap�dzie mi�niowym.

Fotografia nadesłana przez użytkownika

Gdy rozejrzeli�my si� dok�adnie, mogli�my si� przekona�, �e rower�w jest du�o, bo 27 (plus przedwojenna damka, nap�dzana wa�kiem) i �e wszystkie r�ni� si� mi�dzy sob�. Oznacza�oby to, �e nie by� tu narzucony jaki� konkretny schemat, lecz ka�dy z uczni�w wykonywa� pojazd wed�ug w�asnych umiej�tno�ci, mo�liwo�ci i koncepcji.

Zasadnicze schematy, jakie mo�na pr�bowa� wyr�ni� spo�r�d zgromadzonych rower�w, to:

- Zbli�ony do proponowanych w pi�mie "Modelist-Konstruktor" pojazd z nap�dem i sterowaniem na ko�o przednie

- bardzo prosty w budowie, umo�liwiaj�cy wykorzystywanie wielu typowych element�w rowerowych.

Takie rowery wykonali m.in. Darek Paj�rek (jedno�lad), Marcin G�bala (tr�jko�owiec) i Marcin Szczerbetka (r�wnie� tr�jko�owiec).

- D�ugi "chopper" z wysok� kierownic� zmuszaj�cy do zastosowania d�ugiego �a�cucha, lecz umo�liwiaj�cy dosy� szybk� jazd� m.in. dzi�ki zastosowaniu po�redniego stopnia zwi�kszania prze�o�enia. Autorami "chopper�w" s� m.in. Jacek Szkoda, Tomek Ustrzykowski, Micha� Wojew�dzki.

- Kr�tki rower poziomy, z peda�ami przed przednim ko�em i kierownic� podsiod�ow� - pojazd niewielki i zwrotny, prezentowany w dwu egzemplarzach.

- Cyklomobil tr�jko�owy, o przegubowym uk�adzie sterowania, zbli�onym do zastosowanego w "Cyklomobilu �M" (nr 145/86) zbudowany zosta� tylko jeden.

Fotografia nadesłana przez użytkownika

Warto dodatkowo jeszcze wymieni� "najd�u�szy rower w D�blinie"- d�ugi "chopper" Andrzeja Komorka,

kt�ry zastosowa� w swojej maszynie mieszany nap�d wa�em Cardana i �a�cuchem, przy czym wa� wraz z przek�adni� przy�pieszaj�c� (1:30!) pochodzi ze z�omowanego samolotu² . Niestety, jeden peda� zosta� "ukr�cony" u nasady, gdy� straszliwe prze�o�enie umo�liwia�o co prawd� osi�ganie du�ej szybko�ci, lecz zmusza�o do naciskania na peda�y ca�� si��. Jak twierdzili koledzy, autor tego pojazdu, zanim urwa� peda�, "za jednym obrotem przeje�d�a� 40 metr�w".

Fotografia nadesłana przez użytkownika

Opr�cz rower�w na szkolnej wystawie zaprezentowane zosta�y plansze z wycinkami na temat rower�w. Pan J�zef Majewski i jego uczniowie zebrali mn�stwo materia��w zar�wno z popularnych gazet, jak i pism popularno-technicznych (z du�� rado�ci� odkryli�my tam wycinki z zupe�nie przedwiecznych numer�w "M�odego Technika"), tak�e ze "�wiata M�odych", gdzie od dw�ch lat cyklomobile s� popularyzowane oraz radzieckich pism - "Modelist-Konstruktor" i "Technika Mo�odio�y".

Fotografia nadesłana przez użytkownika

Wystawa by�a rzeczywi�cie godna obejrzenia, czego najlepszym dowodem jest fakt, �e dyrektor Jasiuk zdecydowa� si� udost�pni� d�bli�skim rowerom sal� w muzeum. Dzi�ki temu w nieca�y miesi�c po otwarciu wystawy w D�blinie - 11 kwietnia odby�o si� oficjalne otwarcie prezentacji rower�w poziomych w murach Muzeum Techniki w Warszawie...

¹Dyrektor Muzeum Techniki w Warszawie.

²By� to fragment nap�du wie�yczki dzia�ek w bombowcu I�-28.

Wszelkie prawa zastrze�one, kopiowanie i publikacja w ca�o�ci i fragmentami

WY��CZNIE po uzyskaniu zgody Autora oraz za podaniem �r�d�a.

Poziome.pl